Spoken Language and Text Corpora
Kadgoi Lovinea Rapalau and Kadagoi Rawad Forepiso tell a story which became a song
Kadagoi Lovinea Rapalau, Kadagoi Rawad Forepiso and others
Ngau ngahau nen han neraurau ngapasimbawai |
---|
Mi laik stori, stori blo mama blo mi. |
Mainwai ngasumenimbawai han madok wagamami madonge main tagtag madonge tore mainangan ngasumenindop gamukadop tanongabawai. |
---|
Em olsem na mi askim em lo sindaun blo en blo bifo olsem wanem na em bai stori na bai yumi harim. |
tagtag madonge palume. |
---|
Em i stap olsem wanem |
Sule yawe o ti mainangan mainwai tulip nganongabawai. |
---|
na em i go lo skul o nogat ya, em bai mi askim em, em bai toktok na mi harim. |
Nen, ong wagamami madonge main sule wawe o ti? |
---|
Mama, bifo yu stap ya, yu go lo skul o nogat? |
Ngau wagamami |
---|
Mi bifo |
1966lo |
---|
lo 1966 |
Rudolf taman council ngalenge. |
---|
1966 papa blo Rudolf kisim council. |
Council ngalenge |
---|
Em i kisim council pinis |
do |
---|
na |
bras tol Kuturte (Gibroste) ngamsule. |
---|
Tripela yia mipela skul lo Gibrose. |
Tido, Rudolf taman |
---|
Pinis na, Papa blo Rudolf |
Pasiamame Talidiga ngamhalange. |
---|
rausim(tokim) mipela lo go skul lo Talidig. |
Ngamhalange mana (Talidiga) ngamsule do |
---|
Mipela i go skul lo Talidig na |
ngau dabokati, ngau natu. |
---|
mi no bikpela, mi liklik. |
Natu aipain natu ebla Selika aiong. (kaibo ngau grade 3lo ngamadonge) |
---|
Liklik meri olsem Selika (tasol mi stap lo grade 3). |
Ngamawe ngamsuledo ngamtorla ngamsindo na |
---|
Mipela go lo skul, mipela skul pinis na mipela wokabaut kamdauan na |
Skul aipainim aigidida (Yoidig Aipainim ida) |
---|
Waintaim ol skul meri blo Yoidig (ples, blo mama blo mi) |
Do skul aipainim mainangan hadi malal garangalo (do dihala diyawe). |
---|
Ol skul meri ya ol i go antap lo bus lo ples blo ol. |
Nub dabok titete dimadonggokai |
---|
Ol i stap arare lo bikpela wara. |
Do ida dihala diyawe |
---|
Na ol i go antap. |
do ngau hibeu ngasonge. |
---|
na mi wan kam. |
Ngaso nub dabok mainte do tamat mainangan nen aru ho yawe do ngasonge nub tite aigi te wai do tamat main da songe nen aru hona. Sondo, ngaitendo ngamumuie ai raun ilonlo do i songe na ngarauwe. ngaitendo ngaso Sururmaran malalte do ngatulinge, "main malal seseke ngabakai" ngabaldo ngasonge. |
---|
Mi kam lo bikpela wara na man ya run lo wilwil i go na mikam lo sait blo wara na man ya kambek gen lo wilwil. I kam na mi lukim na mi hait insait lo bus na em i kam abrusim mi kam. Mi lukim em na mi kirap wakabout kam lo ples Surumaran na mi tok, "Em ples klostu nau mi ken wokabaut" mi tok olsem na mi kam. |
do |
---|
na |
ngaso Kadagoi madonggokaite aben mainte ngasondo |
---|
na mi kam klostu lo area Kadagoi i stap lo en ya. |
Tamat ningan Daidai ai, dibalago (dibale) main. |
---|
na man ol i kolim nem blo en Daidai ya |
wilwil (nen aru ho) i songe |
---|
em kam lo wilwil. |
nen aru hona i songe. |
---|
em kam lo wilwil |
Songe mainami mana taiyaudo |
---|
Em kam lo wilwil na em i lukim mi na |
i pide tante. |
---|
em kalap go daun. |
Pide tante numaulo yabinge yap yawe rarayauwe ngamhalange (garangalo). |
---|
Em kalap i go daun lo wilwil na em holim han blo mi na em holim mi strong na pulim mi go antap lo bus. |
Ngamhalange niu ta |
---|
Mipela go antap na wanpela kokonas |
niu ta dabinte (hunte) |
---|
lo wanpela as blo kokonas |
ngamture. |
---|
mipela sanap. |
Do i numau aigi yabinge. |
---|
Na em holim hapsait han blo mi. |
do ngau numau aigi niu lapagaman ngabinge. (ngabi pasalane) |
---|
na hap han blo mi, mi holim han blo kokonas na mi holim strong. |
do raiyaudope ngatamago ngamaidope. |
---|
em pulim mi, mi sa krai, mi no laik. |
ngabaldo na ngaipe yala Surumarana ngawai |
---|
Mi tingting olsem na mi lukluk i go lo Surumaran na (mi lukim wanpela meri i wakabout i kam, nem blo en Kadiwan). |
Kudag pain ta |
---|
Wanpela Kudas meri. |
Ningan haiyai |
---|
Kadiwam ai. |
---|
Nem blo en Kadiwam |
main i songe. (sondo) |
---|
Em i kam |
I sondo ngaitendo tamat main manig ngatuli paninge |
---|
Em i kam na mi lukim na mi tokim man ya olsem |
"Se, pain ta songgo" |
---|
"Hey, wanpela meri kam" |
manag ngabaldo na burau tetok tante nganagesinge. |
---|
mi tok olsem na daunim nek blo mi |
ebla han ilo girek ngabulingeong (nganage uyaneong) |
---|
olsem mi stretim tingting blo en. |
Nganage uyandop i menaubawai. |
---|
Mi hamamasim em nau na em laik lusim mi. |
Dona ngatuli pani do menauwe. numaute yabinge main i menauwe. |
---|
Mi tokim em na em lusim mi, lusim han blo mi taim em holim han blo mi strong i stap ya. |
Do manig ngatuli paninge, "Maidop (ong turdop)" |
---|
Na mi tok, "yu wait pastaim, yu sanap pastaim" |
ngalap dalte pain main ngaitendop ngasop |
---|
Mi go lo rot mi lukim meri ya pastaim |
ngatuli panondop, "o mogwai dubwai mo tahalamba garang ilonlo" |
---|
"Mi lukim meri ya, bai mi kam tokim yu na mi tupela hait lo bikpela bus" |
Manag ngatobalindo dal dabokate ngasilange. |
---|
Mi germanim em olsem na mi go daun lo bikpela rot. |
Ngasilange (dal dabokate), ngaip yawe Kadiwam mok sondo ngamaise ngapalume. |
---|
mi go daun mi lukluk i go, lukim Kadiwam kam, mi ran i go holim Kadiwam. |
Ngapalume ngauwe Kadiwam ngabinge. |
---|
Mi ran go lo Kadiwan na mi holim em. |
Ngap taninge do ngatamdo |
---|
Mi ran i go klostu lo Kadiwam, mi holim em na mi krai. |
Kadiwam sumenauwe |
---|
Kadiwam askim mi |
"Hanat a?" |
---|
"Wanem samting?" |
do ngatuli paninge, "tamat ta yap yawe, ningan Daidai ai" ngabale. |
---|
Na mi tokim em, "Wanpela man holim mi, nem blo en Daidai". |
do uyan bale, "Sop ngauda taba". |
---|
na em i tok "Em orait, kam na mitupela bai i go" |
do ida ngamsonge. |
---|
na mipela go wantaim. |
Tamat main manag Kadiwam tendo ida ngamsonge maise han |
---|
Mi kam wantaim Kadiwam na em lukim Kadiwam olsem na |
nen aru main nale hala garangalo maiyanganindo |
---|
em kisim wilwil blo en go haitim na |
hiben managata sol yawe. |
---|
em yet ranwe i go lo bik bus. |
Do ngau Kadiwamda ngamsonge Matugar malalte do Kadiwam han malalte Kudagi hala yawe. |
---|
Na mi kam wantaim Kadiwam na mi go lo ples blo mi Matugar na Kadiwam yet em i go lo ples blo en Kudas. |
Dona ngamadondo |
---|
Na mi stap |
sule ti ngau(we) |
---|
mi no go lo skul |
sule ti ngauwe ngamadondo tibud kabakob main |
---|
mi no go lo skul nau wait man ya (headmaster blo Talidig) |
mainangan tamat dabok Talidiganen yamatamamagokai. |
---|
Dispela headmaster blo Talidig sa lukautim mipela. |
Mainangan nige wai yepati han nen yawa yawa (ngam lorri ngambalago main) |
---|
Em lukluk lo mi nogat na em kisim kar blo en na em i kam kisim mi. |
ngalenge silange ya |
---|
Kisim na i go daun |
sumenauwe |
---|
em askim mi |
"Ong sule waba o ti?" |
---|
"Yu bai go lo skul o nogat?" |
Do ngatulinge "Ngau ngarerago" |
---|
Na mi tokim em "Mi prait" |
Ngau sule ngap, ngasindop, buldop |
---|
Nogut mi go lo skul na kam bek |
tamat main yabiyaup wai do ngamaiye." |
---|
Na mi tokim em, nogut mi go lo skul kam bek na man ya bai holim me gen. Na mi no laik" |
Dope ti, nal hudungan tidom mami i maisama |
---|
Na em save kirap lo moning na |
i sima ngaleyauma halanggo. |
---|
em kamdaun na em kisim mi (lo car blo en na bringim mi go lo skul). |
Ngam sule yap tidope |
---|
Mipela pinis skul |
raurau hibeu ngasinggo. |
---|
apinun mi yet, mi sa kambek. |
Aipainim Yoidig ida ngamsip |
---|
Ol pikinini meri blo Yoidig, mi sa kam wantim ol. |
Dihala diyadope ngau hibeu ngasinggo |
---|
Ol i go antap na mi yet, mi sa kam. |
do manag ngabuldo ngatordo |
---|
Mi makim olsem wokabaut |
tamat mainangan |
---|
dispela man |
ar lo dinagenge. |
---|
ol i putim lo karabus. |
Arlo dinagenge madondo na ngarere. |
---|
Ol i putim lo karabus (karabusim em) na i stap na (mi harim na) mi prait. |
"Se |
---|
"Hey |
tamat main arlo dinagenge" |
---|
ol i karabusim man" |
"Ngau ngarerago" |
---|
"Mi prait" |
Buldop |
---|
han kaad, han luad |
---|
han tain tawan difunauba" |
---|
Mi tingim nogut ol famli blo en bai paitim mi. |
Manag ngabaldo, sule ti ngauwe. |
---|
Mi tingting olsem na mi no go lo skul. |
Sule haun ti ngau. |
---|
Mi no go lo skul gen. |
Ngamaiye. |
---|
Mi les. |
Do malalte ngamadondo, pain daboke. |
---|
Mi stap lo ples na mi kamap bikpela meri. |
Aipain haun nganagenge. |
---|
Mi kamap bikpela meri. |
Tido na |
---|
Pinis na |
tamat mainangan ar ilonlo yendo barinauwakai |
---|
Dispela man stap lo karabus na em tanim singsing lo mi. |
Ningau tulindo na bar yabinge. |
---|
Em kolim nem blo mi na em singim dispela song. |
do mainangan |
---|
pain main, ngahau aipain main, ngahau wanem / wanai |
---|
Na dispela meri, em pikinini meri blo mi, em nemsake blo mi. |
Ngahau ngingau ngapaningkai, (Kadagoi ai) |
---|
Mi givim nem blo mi lo en, Kadagoi. |
Mainangan i bar main yabimbawai. |
---|
Olsem na em laik singsing dispela singsing. |
Kadagoi, yu meri nogut. |
Lo german blo yu, mi kirap. |
O yu kirap na karabusim mi. |
Insait lo bel blo mi, i wari tru. |
Kadagoi, yu meri nogut. |
German blo yu tasol na mi kirap. |
Yu kirap na karabusim mi. |
Insait lo bel blo mi, wari tru. |
Fopela wik. |
Han blo mi i gat rop. |
Insait blo bel blo mi i wari |
mi wari na mi silip. |
Fopela wik |
Han blo mi gat rop. |
Insait blo bel blo mi wari |
Mi wari na mi silip. |
Kadagoi yu meri nogut. |
German blo mi na mi kirap. |
Yu kirap na lokim mi |
Yu kirap na lokim mi |
Mi wari na mi kirai. |
Fopela mun i go pinis, han blo mi i gat rop |
Bel blo mi i wari |
Mi kirai na mi silip. |
Fopela mun i go pinis, han blo mi i gat rop. |
Bel blo mi i wari |
Mi kirai na mi silip. |
Bruce Kainor telling the story of the Betel Nut. (Tralated into Tok Pisin)
John Bogg is telling the story of his family and his life (Translated into Tok Pisin)
Kadgoi Lovinea Rapalau and Kadagoi Rawad Forepiso tell a story which became a song